czwartek, 25 kwietnia

  • Synagoga
  • Dom gościnny
  • Warto zobaczyć
  • Kazimierz Dolny nad Wisłą
  • Kontakt

Kazimierz Dolny nad Wisłą

Pomimo trudnego położenia ekonomicznego udało się w tym okresie ożywić i rozwinąć działalność kulturalną oraz społeczną. W latach dwudziestych i trzydziestych zostały utworzone filie wszystkich syjonistycznych partii i ruchów młodzieżowych działających w Polsce, a kilka z nich założyło w pobliżu Kazimierza kibuce przygotowawcze. Wśród największych syjonistycznych partii w mieście były: Poalej Syjon, Syjoniści Ogólni (frakcja Al Hamiszmar) oraz Mizrachi. W roku 1931 zorganizowali się w Kazimierzu rewizjoniści i założono oddział Betaru. W wyborach na kongresy syjonistyczne z reguły brało udział około 150 osób należących do społeczności "wykupujących szekle" (płacących składkę na cele syjonistyczne). Również Bund miał tutaj filię, która działała w obrębie powszechnych związków zawodowych, a w radzie miejskiej – we współpracy z Polską Partią Socjalistyczną (PPS). Zaraz po zakończeniu
I wojny światowej powstał w Kazimierzu oddział partii Agudat Israel. Jej działacze byli aktywni w instytucjach gminnych oraz na polu edukacyjnym.

System edukacji żydowskiej znacznie się w tym czasie rozwinął. Obok prywatnych chederów oraz szkoły Talmud Tora, należącej do gminy, z inicjatywy Agudy, w 1925 roku, została wybudowana szkoła dla dziewcząt Bejt Jaakow. W roku 1927 otwarto szkołę hebrajską, a liczba jej uczniów szybko rosła. Powstała również szkoła powszechna, tzw. szabasówka, którą zamykano na soboty i niedziele. W roku 1924 otwarta została w Kazimierzu żydowska biblioteka publiczna. Oprócz niej istniały również małe biblioteki partii politycznych i organizacji młodzieżowych. Swoją działalność rozszerzyło Towarzystwo sportowe Makabi, liczące około 150 członków, z których 50 było aktywnych w sporcie, pozostali zaś zajmowali się różnymi dziedzinami kultury. Oprócz towarzystwa działało koło teatralne. Nieco później utworzono w Kazimierzu oddział towarzystwa sportowego Sztern podlegającego Bundowi.

W latach dwudziestych syjoniści posiadali większość w zarządzie gminy, syjonistą był także jej przewodniczący. Jednakże w roku 1932 kontrolę nad zarządem gminy, przy wsparciu przedstawicieli listy rzemieślników, przejęli działacze Agudy. Choć nie posiadali większości w gminie, to jednak wpływ Agudat lsrael stale wzrastał i w wyborach w 1935 roku zdobyła ona 6 miejsc w dwunastoosobowym zarządzie gminy. Ponadto czterech przedstawicieli żydowskich (na 12 członków rady) zasiadało w radzie miejskiej. Jeden z nich, podobnie jak przed pierwszą wojną światową, pełnił funkcję członka zarządu miejskiego.

W latach trzydziestych, szczególnie na polu ekonomicznym, nasiliła się propaganda antysemicka. Przed sklepami i zakładami należącymi do Żydów ustawiały się bojówki endeckie, które wyrzucały nieżydowskich klientów. Próbowano również wywołać gwałtowne zamieszki. W lipcu 1937 roku, w dniu targowym, w jednej z pobliskich wsi bojówkarze zaatakowali żydowskich handlarzy z Kazimierza. Poprzewracali stragany, pobili ich i wypędzili. Interweniowała wówczas policja i położyła kres zamieszkom. Niestety, wkrótce potem zostały wybite szyby w synagodze i w kilku domach żydowskich w Kazimierzu.

Pierwszy tydzień II wojny światowej minął w Kazimierzu dość spokojnie. Niemieckie samoloty przelatywały nad miastem i bombardowały pobliskie osady, jednak sam Kazimierz nie ucierpiał. Doszło do tego 8 września 1939 roku, kiedy to przez godzinę bombardowano miasto. Wśród zabitych był również jeden Żyd. Konsekwencją tego wydarzenia była ucieczka wielu Żydów do Puław i okolicznych wsi. 19 września Niemcy zajęli Kazimierz.

»  ZOBACZ FILM

Zapraszamy na pyszną kawę do Kawiarni „U Esterki"

W nowo otwartej kawiarence mamy w stałej sprzedaży wyśmienitą kawę, herbatę i ciasto

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

Zapraszamy na wystawę fotografii Benedykta Dorysa „Żydowski Kazimierz"

„Ten cykl zawiera wszystko, co trzeba, aby świat, którego już nie ma, ożył. Zapach, klimat, temperatura, ludzie – wszystko autentyczne”

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

Zapraszamy do sklepiku Judaika z pamiątkami żydowskimi

Beitenu to nie tylko Dom Gościnny. To także księgarnia, sklepik z drobiazgami, pocztówkami, obrazami, zdjęciami.

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

2010 Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt graficzny: Honorata Karapuda \ Wykonanie strony: Salon Stron

Rezerwację obsługuje system : HOTRES.pl