sobota, 27 kwietnia

  • Synagoga
  • Dom gościnny
  • Warto zobaczyć
  • Kazimierz Dolny nad Wisłą
  • Kontakt

Kazimierz Dolny nad Wisłą

Na przełomie XVIII i XIX wieku miasto zasłynęło jako ważne centrum chasydzkie w Polsce. Stało się to dzięki rabinowi Jecheskielowi Taubowi, jednemu z najlepszych uczniów „Widzącego z Lublina", który osiadł w Kazimierzu po śmierci swojego sławnego mistrza (w r. 1815) i stworzył tu dwór chasydzki, któremu przewodził. Przyciągało to do miasta licznych chasydów, którzy często również się tu osiedlali, dzięki czemu pojawiły się dodatkowe źródła utrzymania dla miejscowych Żydów. Należała do nich także gościna udzielana chasydom przybywającym na dwór cadyka na szabat i święta oraz prowadzenie dla nich jadłodajni. Po śmierci Jecheskiela, w roku 1856, jego miejsce zajął syn Efraim, lecz wkrótce wyjechał z miasta. W latach osiemdziesiątych XIX wieku zamieszkał w Kazimierzu Mordechaj Twerski, syn "Magida z Kozienic", rabina Awrahama Twerskiego, jednego z potomków Mordechaja z Czarnobyla. Przez 30 lat, do roku 1905, miał ów dwór chasydzki swoją siedzibę w Kazimierzu, po czym został przeniesiony do Warszawy.

Spośród kazimierskich rabinów znani są nam z imienia: Meszulam Aszkenazi, który zdobył później rozgłos jako rabin Lublina; Mosze Rottenberg, kompilator „Późniejszych responsów Maharama z Rottenburga", również uczeń „Widzącego z Lublina", a także Arie Lejb (zm. 1853), który też był uczniem „Widzącego ". Jego syn, sofer (pisarz) Jecheskiel Stanisław Hage, przyjął chrzest, ale pod koniec życia powrócił do judaizmu. Nawet jednak jako chrześcijanin bronił z pasją chasydów przed oskarżeniami maskilów. W roku 1909 zamieszkał w Kazimierzu Chaim Jehuda Halewi, a wkrótce osiadł tam także Elijahu Lerman, również przywódca chasydzki, autor dzieła "Ezor Elijahu". W pokoleniu przed Zagładą funkcję rabina gminy pełnił Israel Halewi, a dajanem (sędzią sądu religijnego) był Awraham Nanis.

Polityczna działalność żydowska zaczęła się rozwijać w Kazimierzu już w pierwszej połowie XIX-wieku. Tamtejsi Żydzi brali udział zarówno w powstaniu listopadowym (1830), jak i w powstaniu styczniowym (1863). Wraz z wybuchem powstania w 1863 roku Żydzi licznie stanęli po stronie powstańców, a kobiety żydowskie dostarczały walczącym ubrania, pożywienie oraz lekarstwa. Młodzi Żydzi walczyli w szeregach powstańców, a kilku z nich pełniło nawet wysokie funkcje. Jednakże aktywne uczestnictwo Żydów Kazimierza w żydowskim życiu politycznym zaczęło się dopiero na początku XX wieku. Wtedy to zorganizowana została komórka organizacji Chowewej Syjon, która liczyła około stu członków. W roku 1906 działał już w Kazimierzu oddział partii Poalej Syjon, w roku 1905 powstał tam oddział Bundu, zaś przed wybuchem I wojny światowej został także założony oddział partii Mizrachi.

Pod koniec XIX wieku do Kazimierza zaczęła przenikać haskala. Działacze ruchu haskali kładli nacisk na edukację świecką żydowskich dzieci i prowadzili w mieście lekcje hebrajskiego. W tamtym czasie większość dzieci wciąż uczyła się w tradycyjnych chederach, lecz już w pierwszej dekadzie XX wieku znacznie wzrosła liczba uczniów żydowskich uczących się w szkole powszechnej.

Żydzi Kazimierza szczycili się związkami z kilkoma czołowymi osobistościami kultury żydowskiej. Pisarze Szalom Asz i Zusman Segałowicz uwiecznili gminę kazimierską zarówno w poezji, jak i w prozie.

»  ZOBACZ FILM

Zapraszamy na pyszną kawę do Kawiarni „U Esterki"

W nowo otwartej kawiarence mamy w stałej sprzedaży wyśmienitą kawę, herbatę i ciasto

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

Zapraszamy na wystawę fotografii Benedykta Dorysa „Żydowski Kazimierz"

„Ten cykl zawiera wszystko, co trzeba, aby świat, którego już nie ma, ożył. Zapach, klimat, temperatura, ludzie – wszystko autentyczne”

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

Zapraszamy do sklepiku Judaika z pamiątkami żydowskimi

Beitenu to nie tylko Dom Gościnny. To także księgarnia, sklepik z drobiazgami, pocztówkami, obrazami, zdjęciami.

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

2010 Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt graficzny: Honorata Karapuda \ Wykonanie strony: Salon Stron

Rezerwację obsługuje system : HOTRES.pl