wtorek, 23 kwietnia

  • Synagoga
  • Dom gościnny
  • Warto zobaczyć
  • Kazimierz Dolny nad Wisłą
  • Kontakt

Kazimierz Dolny nad Wisłą

Kazimierz Wielki był tym, który rozszerzył zapisane w „statucie kaliskim" przywileje Żydów w wielu polskich miastach i uporządkował ich działalność gospodarczą. W szczególności jego pieczą cieszyli się właśnie Żydzi kazimierscy. To pokazuje jak ważną rolę odegrali oni w rozwoju miasta i regionu, zwłaszcza jako kupcy oraz pożyczający na procent. Zajmowali się również eksportem zboża i drewna, które spławiane było Wisłą do Gdańska. Czasami nawet nazywa się kupców żydowskich z Kazimierza „kupcami gdańskimi", jako że głownie tam wysyłali swe towary. Jeszcze inni dzierżawili od władz nadzór nad podatkami miejskimi oraz cłem (na przykład rodziny Dawidowiczów i Jakubowiczów).

Powodzenie Żydów obudziło zazdrość kościoła katolickiego oraz polskich kupców, którzy usiłowali ograniczyć ich działalność, wywierając w tym celu naciski na władze. W roku 1406 zabroniono Żydom mieszkać na rynku. Do ograniczeń mieszkaniowych dodano również ograniczenia ekonomiczne, których istotą był zakaz handlu owocami, rybami morskimi oraz zakaz produkcji piwa.

Żydowscy mieszkańcy Kazimierza bardzo ucierpieli w czasie tzw. potopu szwedzkiego (1655-1659), w szczególności zaś podczas walk o wyzwolenie prowadzonych przez Stefana Czarnieckiego. Istotna zmiana na lepsze nastąpiła dopiero w roku 1676, kiedy to król Jan Sobieski ponownie zatwierdził prawo osiedlania Żydów kazimierskich i w ten sposób położony został fundament pod odbudowę i wsparcie osiedlania się ich w tym miejscu. W roku 1738 anulowany został zakaz zamieszkiwania na rynku, a w roku 1772 Żydzi zostali zrównani w prawach z polskimi mieszczanami w kilku dziedzinach gospodarki. Od tego czasu liczba Żydów w mieście rosła wraz z ich udziałem w handlu i przemyśle.

W XIX wieku, w czasach Królestwa Kongresowego, miejscowi Żydzi nawiązali szerokie kontakty handlowe z różnymi miastami w Polsce, jak również z odległymi krajami. Importowali wonności oraz przyprawy, eksportowali zaś zboże, drewno, wełnę oraz wosk. Wielu z nich było zawodowymi rzemieślnikami, spośród których wyróżniali się – zajmujący się wytwarzaniem żydowskich przedmiotów kultu dla społeczności Kazimierza oraz innych gmin – tkacze szali modlitewnych (tałesów) i frędzli (cicit), a także wytwórcy innych przedmiotów rytualnych. Wśród kazimierskich Żydów byli również krawcy, cieśle, szewcy, złotnicy oraz rymarze. W drugiej połowie XIX wieku żydowscy rzemieślnicy odgrywali ważną rolę w rozwoju przemysłu włókienniczego w mieście.

W latach siedemdziesiątych XIX wieku Kazimierz został przyłączony do sieci kolei żelaznej i od tego momentu jego udziałem stał się kolejny okres intensywnego rozwoju. Za wiele inicjatyw w mieście odpowiedzialni byli właśnie Żydzi. Zbudowali oni fabryki naczyń porcelanowych, papieru oraz naczyń szklanych, a także garbarnie, browary oraz młyny. Pod koniec XVIII wieku mieszkał w Kazimierzu Szmuel Zbytkower, jeden z najbogatszych ludzi w Polsce, który rozwijał przemysł na warszawskiej Pradze. To właśnie w Kazimierzu w XIX wieku obecni byli wpływowi przemysłowcy żydowscy, m.in. Józef syn Mendla, który posiadał w mieście liczne magazyny zboża oraz rodziny Fajersztajnów i Minców, zaliczających się do największych handlarzy zbożem w Polsce. U schyłku XIX wieku, kiedy Kazimierz stał się miejscowością wypoczynkową, istotnym źródłem utrzymania dla miejscowych Żydów stały się usługi świadczone letnikom.

»  ZOBACZ FILM

Zapraszamy na pyszną kawę do Kawiarni „U Esterki"

W nowo otwartej kawiarence mamy w stałej sprzedaży wyśmienitą kawę, herbatę i ciasto

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

Zapraszamy na wystawę fotografii Benedykta Dorysa „Żydowski Kazimierz"

„Ten cykl zawiera wszystko, co trzeba, aby świat, którego już nie ma, ożył. Zapach, klimat, temperatura, ludzie – wszystko autentyczne”

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

Zapraszamy do sklepiku Judaika z pamiątkami żydowskimi

Beitenu to nie tylko Dom Gościnny. To także księgarnia, sklepik z drobiazgami, pocztówkami, obrazami, zdjęciami.

godziny otwarcia:
codziennie: 10.00-18.00

2010 Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt graficzny: Honorata Karapuda \ Wykonanie strony: Salon Stron

Rezerwację obsługuje system : HOTRES.pl